RADEK BASZUK

TAK TO WIDZĘ...

05 czerwca 2017
RATYFIKOWANA UMOWA I OWOCE Z DRZEWA ZATRUTEGO

"Kiedy przywódcy dają negatywny przykład, profesjonaliści tym bardziej muszą być sprawiedliwi. Trudno złamać państwo prawa bez wysługiwania się prawnikami; trudno doprowadzać do pokazowych procesów bez wysługiwania się sędziami" (Timothy David Snyder, Dwadzieścia przykazań wolnych ludzi).

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 27 kwietnia 2017r. poddał wykładni treść art. 168a k.p.k. Ten kontrowersyjny przepis, w brzmieniu obowiązującym od dnia 15 kwietnia 2016r., dopuszcza możliwość korzystania z dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego, dyskwalifikując jedynie dowody uzyskane w wyniku zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu, oraz pozbawienia wolności. W przypadku dowodu uzyskanego w związku z pełnieniem przez funkcjonariusza publicznego obowiązków służbowych dyskwalifikacja następuje ponadto, gdy pozyskał on dowody z naruszeniem przepisów postępowania lub przy pomocy czynu zabronionego.

 

Sąd Apelacyjny przywołując wcześniejsze wypowiedzi orzecznicze przyłączył się do poglądu, że uprawniony jest do oceny konstytucyjności przepisów mających zastosowanie w rozpoznawanej sprawie i nie prowadzi to do naruszenia podziału kompetencji między sądami a Trybunałem Konstytucyjnym. Sąd powszechny nie orzeka o zgodności regulacji z Konstytucją, lecz odmawia zastosowania przepisu z Konstytucją niezgodnego. Nie uchybia to kompetencji Trybunału, nie prowadzi do uchylenia ustawy i nie ma mocy powszechnie obowiązującej. Stanowi rozstrzygnięcie w indywidualnej sprawie, co nie wiąże innych sądów orzekających na podstawie tych samych ustaw. Wyrażona w art. 8 Konstytucji zasada bezpośredniego jej stosowania to przede wszystkim przenoszenie aksjologii konstytucyjnej na płaszczyznę regulacji ustawowych w procesie wykładni. Determinuje to nie tylko powinność uwzględnienia treści Konstytucji w procesie wykładni, ale także wybór takich rezultatów wykładni, które nie naruszają Konstytucji.

 

Wychodząc z takich przesłanek Sąd Apelacyjny wskazał, że dowód może zostać uznany za niedopuszczalny, jeżeli został uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego przy jednoczesnym naruszeniu przepisów Konstytucji. W takiej sytuacji ograniczenie ustawowe wyrażone zwrotem "wyłącznie na tej podstawie, że został uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego" nie ma zastosowania, gdyż naruszone w tym zakresie zostały także normy prawa konstytucyjnego.

 

W ocenie Sądu, poprzedzonej obszerną analizą orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wykorzystanie przeciwko oskarżonym dowodów zdobytych za pomocą prowokacji osoby współpracującej z organami ścigania, jest niezgodne z rzetelnym, sprawiedliwym procesem. Wykorzystanie tych dowodów narusza art. 6 ust.1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ratyfikowanej przez Polskę. Zgodnie z art. 91 ust. 2 Konstytucji umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

 

Oskarżeni dopuścili się czynu zabronionego w następstwie prowokacji osoby współpracującej z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił oskarżonych.

Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 27 kwietnia 2017r., sygnatura akt II AKa 213/16 (link)

Bartosz Maciejewski Photography

O AUTORZE

Radosław Baszuk. Adwokat, obrońca w procesach karnych.

ZALOGUJ ADMIN |© RADEK BASZUK 2020