"Kiedy przywódcy dają negatywny przykład, profesjonaliści tym bardziej muszą być sprawiedliwi. Trudno złamać państwo prawa bez wysługiwania się prawnikami; trudno doprowadzać do pokazowych procesów bez wysługiwania się sędziami" (Timothy David Snyder, Dwadzieścia przykazań wolnych ludzi).
Sygnalista, demaskator (ang. whistleblower), to człowiek, który działając w dobrej wierze zgłasza lub ujawnia informacje o nieprawidłowościach godzących w interes publiczny lub interes pracodawcy, zachodzący w miejscu jego pracy. „Whistleblowing” to „dmuchanie w gwizdek”, sygnalizowanie niebezpieczeństwa. Transparency International definiuje sygnalizację jako ujawnienie albo przekazanie informacji o nieprawidłowościach dotyczących korupcji, niedopełnienia obowiązków, niezgodnych z prawem decyzji, zagrożenia zdrowia publicznego i środowiska naturalnego, nadużycia władzy, rażącego marnowania zasobów publicznych, złego zarządzania, konfliktu interesów oraz działań mających na celu ukrycie tych zjawisk.
Parlament Europejski 14 lutego tego roku przyjął rezolucję o roli sygnalistów dla ochrony interesów finansowych UE. Wzywa w niej do przyjęcia skutecznego i kompleksowego europejskiego programu ich ochrony. Rezolucja jest środkiem nacisku na Komisję Europejską w sprawie przygotowania dyrektywy gwarantującej sygnalistom ochronę
i harmonizującej regulacje unijne i z krajowymi.
Prawodawstwo chroniące sygnalistów wprowadzono dotąd m. in. w Izraelu (1997), Wielkiej Brytanii (1998), Nowej Zelandii (2000), Republice Południowej Afryki (2000), Japonii (2004), Rumunii (2004), Kanadzie (2005), Ghanie (2006), na Węgrzech (2009 i 2013), w Słowenii (2010), Korei Południowej (2011), Indiach (2011), Belgii (2013), Australii (2013), na Malcie (2013), w Irlandii (2014), w Serbii (2014), na Słowacji (2015) i w Holandii (2016).
Polska nie uchwaliła dotychczas takiego prawa. Od dłuższego czasu postulują to organizacje pozarządowe.
Ustawa o ochronie sygnalistów w Polsce - o potrzebie i perspektywach jej wprowadzenia, Raport Fundacji im. Stefana Batorego, autorzy: Stefan Makowski i Andrzej Waszak.Wiem i powiem. Ochrona sygnalistów i dziennikarskich źródeł informacji. Praktyczny przewodnik. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, autorzy: Dorota Głowacka, Adam Płoszka, Marcin Szczaniecki. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 lutego 2017r. Rola demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE. Pismo z 20 grudnia 2016r., skierowane do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Łukasza Piebiaka przez Fundację im. Stefana Batorego, Forum Związków Zawodowych i Helsińską Fundację Praw Człowieka.
O AUTORZE
Radosław Baszuk. Adwokat, obrońca w procesach karnych.